ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ (ΤΟΜΟΣ Α2, ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ - ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η Δογματική του Βικέντιου Δαμοδού (1700-1754) περιλαμβάνεται σε τέσσερις ογκώδεις χειρόγραφους κώδικες που φυλάσσονται στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου με συνολικά 6.088 σελίδες. Τα χειρόγραφα αυτά τα διέσωσε στην Μονή ο Βατοπαιδινός Ιερομόναχος Νικόδημος Καρούσος, μαθητής του Βικέντιου Δαμοδού και ρήτωρ της Μ.Τ.Χ.Ε, ο οποίος μάλιστα το 1788 είχε πάει στην Βιέννη για να εκδόσει την Δογματική, αφού είχε πάρει και την απαιτούμενη έγκριση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά δεν πρόλαβε γιατί στις 18 Αυγούστου 1788 πέθανε.
Ακόμη και ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ', ο οποίος είχε διαβάσει στην Βιέννη το χειρόγραφο της Δογματικής, κατέβαλε προσπάθειες για την έκδοσή της δίχως να επιτευχθεί το ποθούμενο. Ο λόγιος μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ, ο οποίος θεωρεί τον Δαμοδό "εκ των πάνυ σοφών και μεγαλυτέρων του Γένους διδασκάλων" γράφει "η έκδοσις (της Δογματικής) μεγάλην θα περιάψη πμήν εις τον εκδότην και ωφέλειαν εις τον πτωχόν κλάδον της Ορθοδόξου Δογματικής Θεολογίας". Το 1940 ο λόγιος Αγιοπαυλίτης αρχιμανδρίτης Λουκιανός Δεπούντης σε μία μελέτη του που περιγράφει την ανέκδοτη Δογματική του Δαμοδού εύχεται να βρεθεί ο Μαικήνας που θα κάνει αυτήν την έκδοση...
Στην εκτενή Δογματική του ο Δαμοδός δεν γράφει κάτι δικό του, δεν αυτοσχεδιάζει, μπορεί να χρησιμοποιεί τις επιστημονικές μεθόδους της εποχής του, αλλά παρουσιάζει την διδασκαλία των Πατέρων, τους οποίους χαρακτηρίζει "φωστήρας, διδασκάλους και άκρους θεολόγους της Εκκλησίας". Θέτει ως προϋπόθεση της αληθινής, αυθεντικής θεολογήσεως την καθαρότητα της καρδίας, όχι σε ηθικιστικό αλλά σε οντολογικό επίπεδο, γιατί "οι καθαροί τη καρδία τον Θεόν όψονται" (Ματθ. 5,8). Ο Δαμοδός τονίζει ότι ο αληθής θεολόγος δεν είναι αυτός που μιλά διανοητικά, νοησιαρχιακά περί Θεού αλλά αυτός που έχει "πάσαν αρετήν και αγιότητα".
Συγγραφεύς: Βικέντιος Δαμοδός, Εκδότης: Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 2016, σελίδες 509.
-
Εμφανίσεις: 52
π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης - Η «καλή απιστία» του Θωμά.
-
Εμφανίσεις: 72
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ. "ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!"
(+) π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος.
Πάσχα 1997
-Ἄν εἶναι ἀληθῶς τὸ Ἀνέστη δὲν πιάνει τὴν καρδιὰ μᾶς καμιὰ θλίψη καμιὰ ταλαιπωρία καμιὰ δυσκολία καμιὰ σκοτούρα καμία ἔννοια.
-Ἄν δὲν πῶ τὸ Ἀληθῶς Ἀνέστη εἶναι σὰ νὰ μὴν δέχομαι τὸ Χριστό. Ἄν πάλι τὸ πῶ πρέπει νὰ τὸ ἐφαρμόσω.
-Νὰ κάνουμε τὸ ἀληθῶς Ἀνέστη ἀληθινὴ πράξη ζωῆς. Αὐτὸ ἔχουμε νὰ κάνουμε ὡς χριστιανοί. Εἰδάλλως καλύτερα νὰ ξεχάσουμε αὐτὸ ποὺ λέγεται χριστιανισμὸς καὶ νὰ ἀναμετρηθοῦμε μὲ τὰ ἄλλα πράγματα τοῦ κόσμου ποὺ πιστεύουμε ὅτι θὰ μᾶς δώσουν ἐλπίδα. Ἐκεῖ ἐλπίδα μηδέν. Ἀλλὰ τοὐλάχιστον, μὲ τὸν Χριστὸ, μὴν παίξουμε.
-
Εμφανίσεις: 93
ΟΙ ΟΣΙΟΙ ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ & ΕΥΜΕΝΙΟΣ ΚΑΙ Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΥΔΟΥΜΑ
«Η Ιερά Μονή Κουδουμά πολύ εύστοχα ονομάστηκε -με την έννοια της πνευματικής ακμής- ως η τελευταία Λαύρα της Κρήτης. Κι αυτό είναι αληθές, διότι το πνευματικό έργο που συντελέστηκε σ΄αυτό το Μοναστήρι, κατά τα τέλη του 19ου αιώνος και στις αρχές του 20ού, ήταν κολοσσιαίο, λόγω της αγιότητος των αυταδέλφων Αγίων Πατέρων Παρθενίου και Ευμενίου. Υπήρξαν άγιοι ασκητές που έφτασαν σε μεγάλα μέτρα αγιότητας πριν ακόμη κτιστεί το Μοναστήρι». Αυτά σημειώνει ο συγγραφέας, Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου Χρυσόστομος Παπαδάκης, στον πρόλογο της Α΄εκδόσεως του βιβλίου «Οι Όσιοι Παρθένιος και Ευμένιος και η Ιερά Μονή Κουδουμά», το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα, σε νέα βελτιωμένη και επηυξημένη έκδοση, από την Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου.
Στον ογκώδη και πολυτελή αυτόν τόμο, καρπό πολυετούς έρευνας του φιλαγίου και φιλομονάχου, έμπειρου και πολυγραφώτατου συγγραφέα, περιέχεται πλούσιο ιστορικό και πνευματικό υλικό: εκτενής εισαγωγική αναφορά στον Ορθόδοξο Μοναχισμό γενικά, αλλά και ειδικά στην μοναστική παράδοση της Κρήτης, ο θαυμαστός βίος των Οσίων αυταδέλφων, κτιτόρων της Ι. Μ. Κουδουμά, με τα χαρίσματα και τα μαρτυρημένα θαύματα, η μέχρι σήμερα ιστορική πορεία και εθνική προσφορά της Μονής Κουδουμά, οι οσιακές μορφές και τα ιερά κειμήλια της Μονής, Παρακλητικός κανών εις τους Οσίους κ.α.
Όπως σημειώνει στον πρόλογο της έκδοσης ο Σεβαστός Καθηγούμενος της Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου Γέρων Εφραίμ, «από την προσεκτική μελέτη του ανά χείρας έργου διαπιστώσαμε ότι ο συγγραφέας δεν αρκέστηκε μόνο σε μία απλή καταγραφή των ιστορικών πληροφοριών σχετικά με τους Οσίους και τη Μονή Κουδουμά, αλλά παράλληλα με την παράθεση των ιστορικών γεγονότων, προχωρεί σε μία εις βάθος πνευματική ερμηνεία και ανάλυση όλων όσων η θεία Πρόνοια ενήργησε».
Με πολλές μαρτυρίες γεγονότων της ζωής τους, από την παιδική ηλικία ακόμη, στο βιβλίο περιγράφεται ζωντανά η αγία ζωή των αυταδέλφων οσίων, οι οποίοι με θαυματουργικό τρόπο εκλήθησαν στην μοναστική ζωή, ως καρποί ευλαβών γονέων και «εκ κοιλίας μητρός ηγιασμένοι». Έζησαν από την πρώτη στιγμή την υπακοή, την φιλόπονη και ασκητική ζωή των αληθινών μοναχών, με πολλή προσευχή, υπομονή στις δοκιμασίες, ταπείνωση και ακλόνητη πίστη στο θέλημα του Θεού. Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη και ταραγμένη ιστορική περίοδο για την Κρήτη, εν μέσω πολλών πειρασμών και θλίψεων, οι Όσιοι, αφού ασκήθηκαν είκοσι έτη ως κοινοβιάτες μοναχοί και σε σπήλαια ως ερημίτες, έχοντας ήδη αναγνωριστεί για την αγιότητα του βίου τους, ίδρυσαν, με πολλούς κόπους, την Ιερά Μονή Κουδουμά, της οποίας η φήμη γρήγορα εξαπλώθηκε λόγω των αγίων ιδρυτών και των πολλών θαυμάτων της Παναγίας.
Η ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση κοσμείται με πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, ζωντανεύοντας μια ολόκληρη εποχή, πλούσια σε ιστορικά και εκκλησιαστικά γεγονότα, η σημασία και η επιρροή των οποίων αναγνωρίζεται μέχρι σήμερα.
Οι οσιακές μορφές των αυταδέλφων Παρθενίου και Ευμενίου, κτιτόρων της Μονής Κουδουμά, είναι μία πνευματική πρόκληση για τους ευλαβείς αναγνώστες, μία φανέρωση του έργου της σωτηρίας που ενεργεί ο Καλός Θεός στους έσχατους χρόνους, όπως ακριβώς περιγράφεται, με δύναμη και γλαφυρότητα λόγου, με πνευματική χάρη και ιστορική ακρίβεια, από τον πολλά κοπιάσαντα συγγραφέα, ο οποίος και σε αυτό το πόνημά του αναδεικνύεται ζηλωτής ερευνητής αλλά και έμπειρος αναζητητής πνευματικών θησαυρών.
Συγγραφεύς: π. Χρυσόστομος Παπαδάκης, Εκδότης: Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 2016, σελίδες 645.
-
Εμφανίσεις: 102
«ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΑΙ ΩΡΑΙΑ»
Σαράντος Ι. Καργάκος.
«Ελεύθερη και ωραία». Δυο λέξεις από ένα γνωστό διαφημιστικό σλόγκαν, που περικλείουν ένα σύντομο χαρακτηρισμό του γυναικείου προτύπου, όπως το προβάλλει η σύγχρονη διαφήμιση. Πραγματικά, η «γυναίκα της τηλεόρασης» είναι «ελεύθερη», αφού έχει κατορθώσει ν’ αποβάλει κάθε ίχνος «δεσμευτικής» σεμνότητας και ν’ αποκαλεί προκλητικά μ’ ερεθιστική φωνή το θεατή «beau mec» (= ωραίο φίλο) κι επίσης είναι ωραία, αφού έχει γίνει κάτοχος όλων των απίθανων σημερινών «μυστικών της ομορφιάς».
Σκοπός των διαφημιστών είναι ν’ αυξήσουν τον όγκο των πωλήσεων ενός προϊόντος και γι’ αυτό χρησιμοποιούν κάθε μέσο, ακόμη κι αν αυτό αποδεικνύεται μειωτικό για τη γυναίκα. Έτσι, ο χαρακτηρισμός «ελεύθερη», με τον τρόπο που προβάλλεται στις «μικρές οθόνες», δεν είναι δυνατό να δηλώνει τη δυναμική στάση της γυναίκας απέναντι σε κάποιους ξεπερασμένους πια θεσμούς, αλλ’ ουσιαστικά υπονοεί, αυτό που γράφαμε στην αρχή, την ελεύθερη των ηθών.
-
Εμφανίσεις: 127
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Η φιλία, η ευγνωμοσύνη, το φιλότιμο προς αυτόν τον Θεό, ο Οποίος εμφανίζεται, όχι ως ένα εκστατικό και αδιάφορο «κινούν ακίνητον», αλλά ως το, κατά Καβάσιλα, «κατάλυμα των ανθρωπίνων ερώτων», μεταβάλλει άρδην όλο το σύμπαν σε συν-ενεργητική κοινωνία διαλογικής αμοιβαιότητας -έκπληξη μιας συνάντησης που ξεπερνά τα πιο τολμηρά όνειρα οποιασδήποτε ανθρώπινης φιλοσοφίας, όπως αυτό διαγράφεται μέσα στους λόγους και τα έργα των μετόχων του εκκλησιαστικού γεγονότος, παλαιών και νεωτέρων. Μιας συνάντησης που, ακόμη και μέσα στις παλινδρομήσεις και τους κραδασμούς της ανθρώπινης προαίρεσης, μαρτυρεί συγκινητικά την αλήθεια της ήδη έναρξης της «εντός ημών» Βασιλείας, που αντανακλά ευφρόσυνα μέσα μας το γεγονός της Εκκλησίας, της ιστορίας δηλαδή της αγάπης του Θεού.
Συγγραφεύς: π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Εκδότης: Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 2016, σελίδες 372.
-
Εμφανίσεις: 59
Η ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ
† Πρεσβυτέρα Θεοδώρα Καλύβα-Σαράντου.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας εἶπε: «Ἂν στὸ δρόμο μου συναντήσω ἕναν ἄγγελο καὶ ἕναν ἱερέα, θὰ σκύψω νὰ φιλήσω τὸ χέρι τοῦ ἱερέως πρῶτα καὶ ὕστερα θὰ προσκυνήσω τὸν ἄγγελο».
Αὐτὴ ἡ σκέψη πράγματι κρύβει τὴν μεγαλύτερη ἀλήθεια, γιατὶ ὁ ἱερεὺς εἶναι ἡ ὁρατὴ παρουσία τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο μας, εἶναι ὁ Χριστὸς σαρκωμένος, ὁ Λυτρωτής, ὁ θριαμβευτὴς Κύριος ἀνάμεσά μας.
Ἐμεῖς οἱ πρεσβυτέρες δὲν συναντᾶμε στὸ δρόμο μας τὸν ἱερέα. Οὔτε μόνον στὴν Ἐκκλησία. Γιὰ μᾶς ὁ ἱερεὺς εἶναι ὁ σύζυγός μας. Ζοῦμε τὴν πιὸ πλούσια εὐλογία, τὴν πιὸ χαρισματικὴ ζωή, κι ἂς τὸ ἔχουμε συνηθίσει λιγώτερο ἢ περισσότερο. Ἐμεῖς οἱ πρεσβυτέρες εἴμαστε ἕνα μέλος τῆς ὑπάρξεως τοῦ συζύγου μας-ἱερέως, ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστῶν του καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός του. Ὁ Κύριος μὲ τὸ μέγα μυστήριο τοῦ γάμου μᾶς ἕνωσε μυστηριακὰ μὲ τὸν ἱερέα σὲ μιὰ ἁγία, τελεία, δυνατὴ ἑνότητα. Μαζὶ μὲ τὸν ἱερέα ζοῦμε, συζητοῦμε, ἀντιμετωπίζουμε ἀρκετὲς ποιμαντικὲς μέριμνες. Μὰ τὸ κυριώτερο, δεχόμαστε τὴν θεία χάρι, ἀκατάπαυστα, ποὺ ἄφθονα δίδεται στὴν κτίσι ὁλόκληρη γιὰ νὰ τὴν μεταμορφώσῃ καὶ νὰ τὴν θεώσῃ.
-
Εμφανίσεις: 127
ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ (ΤΟΜΟΣ Α3 - ΘΕΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ)
Η Δογματική του Βικέντιου Δαμοδού (1700-1754) περιλαμβάνεται σε τέσσερις ογκώδεις χειρόγραφους κώδικες που φυλάσσονται στην βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου με συνολικά 6.088 σελίδες. Τα χειρόγραφα αυτά τα διέσωσε στην Μονή ο Βατοπαιδινός Ιερομόναχος Νικόδημος Καρούσος, μαθητής του Βικέντιου Δαμοδού και ρήτωρ της Μ.Τ.Χ.Ε, ο οποίος μάλιστα το 1788 είχε πάει στην Βιέννη για να εκδόσει την Δογματική, αφού είχε πάρει και την απαιτούμενη έγκριση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά δεν πρόλαβε γιατί στις 18 Αυγούστου 1788 πέθανε. Ακόμη και ο Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ', ο οποίος είχε διαβάσει στην Βιέννη το χειρόγραφο της Δογματικής, κατέβαλε προσπάθειες για την έκδοσή της δίχως να επιτευχθεί το ποθούμενο. Ο λόγιος μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ, ο οποίος θεωρεί τον Δαμοδό "εκ των πάνυ σοφών και μεγαλυτέρων του Γένους διδασκάλων" γράφει "η έκδοσις (της Δογματικής) μεγάλην θα περιάψη πμήν εις τον εκδότην και ωφέλειαν εις τον πτωχόν κλάδον της Ορθοδόξου Δογματικής Θεολογίας". Το 1940 ο λόγιος Αγιοπαυλίτης αρχιμανδρίτης Λουκιανός Δεπούντης σε μία μελέτη του που περιγράφει την ανέκδοτη Δογματική του Δαμοδού εύχεται να βρεθεί ο Μαικήνας που θα κάνει αυτήν την έκδοση... Στην εκτενή Δογματική του ο Δαμοδός δεν γράφει κάτι δικό του, δεν αυτοσχεδιάζει, μπορεί να χρησιμοποιεί τις επιστημονικές μεθόδους της εποχής του, αλλά παρουσιάζει την διδασκαλία των Πατέρων, τους οποίους χαρακτηρίζει "φωστήρας, διδασκάλους και άκρους θεολόγους της Εκκλησίας". Θέτει ως προϋπόθεση της αληθινής, αυθεντικής θεολογήσεως την καθαρότητα της καρδίας, όχι σε ηθικιστικό αλλά σε οντολογικό επίπεδο, γιατί "οι καθαροί τη καρδία τον Θεόν όψονται" (Ματθ. 5,8). Ο Δαμοδός τονίζει ότι ο αληθής θεολόγος δεν είναι αυτός που μιλά διανοητικά, νοησιαρχιακά περί Θεού αλλά αυτός που έχει "πάσαν αρετήν και αγιότητα".
Συγγραφεύς: Βικέντιος Δαμοδός, Εκδότης: Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 2017, σελίδες 268.
-
Εμφανίσεις: 83