Θ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων
για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας.
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Η Θ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Σεραφείμ στο Ιερό Προσκύνημα του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου στο Προκόπι Ευβοίας, από 8.10, μέχρι 13.10.1997, με την φιλόξενη φροντίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος, με θέμα " Κοσμοθεωριακά ρεύματα στο φώς της Ορθοδοξίας. Ποιμαντικά και Νομικά προβλήματα".
Με βάση τις εισηγήσεις, συζητήσεις και προτάσεις των συνέδρων διατυπώθηκαν οι επόμενες διαπιστώσεις και προτάσεις:
Α. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
1. Οι αιρέσεις καί παραθρησκείες ασκούν δραστηριότητα επικίνδυνη, παράνομη και φθοροποιό, κυρίως δια του σφετερισμού περιουσιών, δια της διαλύσεως οικογενειών, δια της διαβρώσεως των κοινωνικών θεμελίων των χωρών και όλα αυτά αρχής γενομένης από της ασκήσεως προσηλυτισμού. Ο προσηλυτισμός αυτός προσλαμβάνει όλοένα υπουλώτερες μορφές, όπως με την χρήση διαφημίσεων με αιρετικά έως σατανιστικά μηνύματα.
2. Ιδίως στον χώρο των Μ.Μ.Ε., της πολιτικής, της οικονομίας και των διαφημίσεων η διείσδυση της παραθρησκείας εμβάλλει σε σοβαρές άνησυχίες. Γίνεται άληθινός ύπουλος πόλεμος από αυτές για την μεταβολή του θεμελιώδους πλαισίου λειτουργίας της κοινωνίας και των θεσμών, ήδη δε ελέγχεται σε πολλές χώρες, μέσω των Μ.Μ.Ε., ο δημόσιος λόγος. Ετσι, οι αρμόδιοι φορείς διστάζούν πολύ να προβούν στην αναγκαία πρόληψη.
3. Με την απώλεια της ιστορικότητος της γλώσσης, καθίσταται και αυτή ακόμη έργαλείο χειρισμού της από τα όποια παραθρησκευτικά κέντρα άποφάσεων.
4. Πολλές νεοφανείς αιρέσεις εμφανίζουν τους οπαδούς τους ως «αδογμάτιστους» ή ως όρθοδόξους χριστιανούς, προκειμένου να ασκήσουν αθέμιτο προσηλυτισμό. Οπαδοί και ηγέτες νεοφανών αιρέσεων παρουσιάζονται ως ορθόδοξοι χριστιανοί και απαιτούν μετοχή στα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας ή «θρησκευτικές υπηρεσίες» από λειτουργούς της.
5. Νεοφανείς αιρέσεις χρησιμοποιούν ψευδή και παραπλανητικά ονόματα σε οργανώσεις τις οποίες ελέγχουν καθώς και σε κτίρια, προϊόντα και υπηρεσίες τους. Ομοιες μεθοδεύσεις ακολουθούνται και από την ουνία.
6. Ιδίως ανησυχητική είναι η παράκαμψη των νομικών φραγμών των χωρών: π.χ., μη συμμόρφωση προς δικαστική απόφαση δια της μεταβολής του ονόματος τέτοιων οργανώσεων.
7. Τα δικαιϊκά συστήματα των χωρών, προσανατολισμένα μέχρι προ τινός σε μία χριστιανική κοινωνική ηθική και με ενδοκρατική εμβέλεια των ρυθμίσεων, αποδεικνύονται συχνά ανίσχυρα μπροστά σέ πολυεθνικές αιρέσεις με πολλά χρήματα, με μυστικoϋπηρεσιακές δομές και πρακτικές εν όψει των προηγμένων μεθόδων διαβρώσεως, ψυχοτρομοκρατίας και παραθρησκευτικής υποδουλώσεως που χρησιμοποιούν.
8. Παρατηρείται σε πολλές χώρες μεγάλο κενό, νομοθετικό ή εφαρμογής της κειμένης νομοθεσίας, ως προς την προστασία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ως προς την οριοθέτηση της θρησκευτικής ελευθερίας, της ελευθερίας εκφράσεως, και της χρήσεως των μέσων δημοσίας ενημερώσεως από ιδιώτες, συχνά, αλλοδαπούς.
9. Παρατηρείται το φαινόμενο διαλόγού υψηλών κρατικών αρμοδίων με τις αδίστακτες ηγεσίες ή εκπροσώπους τέτοιων αιρέσεων. Αποτέλεσμα είναι ότι στην νομοθεσία εισάγονται ρυθμίσεις που παρέχούν σε ψυχοοτρομοκρατικές αιρέσεις, την δυνατότητα να χρησιμοποιούν τον όρο εκκλησία, να εισέρχονται στην εκπαίδευση στα σχολεία και γενικά να εμφανίζονται ως νόμιμες και ισότιμες πρός αληθινές θρησκείες.
10. Χαρακτηριστικό είναι ότι αναγνωρίσθηκε από νομοθεσίες Ορθοδόξων χωρών, η ιδιότητα του κληρικού ή θρησκευτικού λειτουργού σε όργανα νεοφανών αιρέσεων, οι οποίες ούτε είχαν μέχρι τώρα την έννοια του κληρικού, ούτε κατά τα μέχρι τώρα δόγματά τους προέβαλαν ότι έχουν ιερωσύνη. Και τούτο, ενώ στην δυτική Ευρώπη ακόμη και η αναγνώριση της ιδιότητος του αντιρρησία συνειδήσεως, αποτελεί αντικείμενο επισταμένης ερεύνης κατ' εφαρμογή αυστηρών κριτηρίων από μέρους των αρμοδίων αρχών.
11. Διαπιστώνεται ότι η πλανεμένη υλιστική-εξωχριστιανική θεώρηση του Θεού και της δημιουργίας από πολλά παρακλάδια των λεγομένων εναλλακτικών θεραπειών, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αθέμιτο προσηλυτισμό, αλλά και για δημιουργία ολοκληρωτικών νεοφανών αιρέσεων που οδηγούν τα μέλη τους στο έγκλημα ή και την αυτοκτονία.
12. Στην Συνθήκη Σένγκεν, δεν έχει ληφθή υπ' όψιν και αποκλεισθή, το ενδεχόμενο να αποκτήσει πρόσβαση στο κεντρικό ηλεκτρονικό αρχείο της, είτε αμέσως παράνομα είτε αργότερα νόμιμα, κάποια ολοκληρωτική αιρετική οργάνωση που στοχεύει στήν παραθρησκευτικοποίηση του κράτους.
13. Σε χώρες με ιστορικό δεσμό ορθοδοξίας και εθνικής ταυτότητας, οι νεοφανείς αιρέσεις επιδιώκουν και επιτυγχάνουν την αποπομπή των χριστιανικών θρησκευτικών συμβόλων και των ορθοδόξων χριστιανικών εκδηλώσεων από δημοσίους χώρους.
14. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ενδεχόμενο ακόμη και οι όποιες σωστές ρυθμίσεις περί των θρησκευτικών οργανώσεων και ενώσεων σε χώρες που αντιμετωπίζουν ευρεία διείσδυση ολοκληρωτικών αιρέσεων, όπως είναι οι χώρες τής ανατολικής Ευρώπης, να μην εφαρμοσθούν στην πράξη, ακριβώς λόγω της διεισδύσεως αυτής και της διαβρώσεως που αυτή επιφέρει.
15. Αντιθέτως, στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, παρά την αντίδραση της παραθρησκείας, δημιουργούνται ειδικές επιτροπές, θεσμοί και διαδικασίες, σε όλα τα επίπεδα, για τον συντονισμό, την ενημέρωση και την λήψη συγκεκριμένων μέτρων, για την αντιμετώπιση των ολοκληρωτικών αιρέσεων και των παρανόμων ή ανήθικων δραστηριοτήτων αυτών.
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Ολες οι συντεταγμένες εξουσίες των κρατών πρέπει να ευαισθητοποιούνται σε θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας και να μην εισάγουν ρυθμίσεις που διευκολύνουν το έργο των νεοφανών αιρέσεων, σε βάρος του ορθοδόξου χριστιανικού φρονήματος, του λαού και της πατρίδας.
2. Πρέπει με πλήρη διερεύνηση, ακρίβεια και συνέπεια, να γίνεται υπό όλων των αρμοδίων αρχών εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων, ιδίως προκειμένου για την αντιμετώπιση των ποικίλων παρανομιών και ανηθικοτήτων των νεοφανών αιρέσεων.
3. Πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω μέτρα για την προστασία της κοινωνίας από την παραπλάνηση και την παραπληροφόρηση εκ μέρους της παραθρησκείας.
4. Πρέπει να γίνεται σεβαστό από όλους ότι η ίδια η Ορθόδοξη Εκκλησία δια των ποιμένων της και των αρμοδίων οργάνων της, συμφώνως προς τους ιδικούς της κανόνες είναι αρμοδία να λέει ποιος είναι ορθόδοξος χριστιανός και ποιος δεν είναι, αλλά και ποιος δικαιούται ή δεν δικαιούται σε μετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας και σε χρήση των ιερών χώρων και πραγμάτων της.
5. Η Ορθόδοξη Εκκλησία στις Ορθόδοξες χώρες πρέπει να θεωρείται ο επίσημος σύμβουλος του κράτους επί θρησκευτικών θεμάτων. Τούτο θα ενισχύσει η διορθόδοξη συνεργασία και η περί του θέματος των νεοφανών αιρέσεων επικοινωνία με ειδικούς εντεταλμένους άλλων παραδοσιακών χριστιανικών ομολογιών, της αλληλοενημερώσεως περιλαμβανομένης, ώστε να υπάρξη συνεργασία με τους αρμοδίους κρατικούς φορείς σε ενδοκρατικό και διακρατικό επίπεδο.
6. Σχετικά με την δήθεν κάλυψη της υγείας από τις εναλλακτικές αποκρυφιστικές θεραπείες οι οποίες αληθινό στόχο έχουν τον προσηλυτισμό σε νεοφανή αίρεση ή σε αλλότριες θρησκευτικές δοξασίες εν αγνοία του προσηλυτιζομένου: Πρέπει να μελετηθή και να εισαχθή λεπτομερής ρύθμισις των θεραπευτικών αγωγών και των αντιστοίχων φαρμάκων, που δεν έχουν ακόμη κατοχυρωθή από την ιατρική επιστήμη αλλά παρουσιάζουν αποδεδειγμένως, κατά τα κριτήρια της ιατρικής και φαρμακευτικής επιστήμης, κάποιες εύλογες πιθανότητες επιτυχίας. Πρέπει όμως και να απαγορευθή με αυστηρές κυρώσεις η άσκηση μη ανεγνωρισμένων από την ιατρική επιστήμη τέτοιων θεραπευτικών επαγγελμάτων ως και η χορήγηση, η εμπορευματοποίηση ή η διακίνηση φαρμάκων χωρίς την ανάληψη της οικείας επιστημονικής ευθύνης από ιατρό.
7. Παράλληλα, επείγει η παροχή συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος προσβάσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας σε χρόνο ή εκπομπές ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, άλλως επείγει η ίδρυση ραδιοτηλεοπτικών μέσων τής Ορθοδόξου Εκκλησίας έστω και με κάποιες ελλείψεις, ώστε οι αρμόδιοι με Ορθόδοξη χριστιανική πίστη να έχουν υποστήριξη στις αποφάσεις τους από την προβολή στην ευρύτερη κοινωνία των Ορθοδόξων χριστιανικών αντιλήψεων για τον Θεό, τον άνθρωπο, την κοινωνία, τον κόσμο - υποστήριξη που μέχρι σήμερα δεν έχουν.
8. Πρέπει να δημιουργηθούν σε όλα τα επίπεδα του κράτους αλλά και διακρατικώς, θεσμοί και διαδικασίες για τον συντονισμό, την ενημέρωση και την λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούν οι παράνομες και ανήθικες δραστηριότητες των νεοφανών αιρέσεων.
9. Ειδικώτερα, στην Βουλή μπορούν και πρέπει να συσταθούν σχετικές αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές κατά το παράδειγμα της Γαλλίας και της Γερμανίας.
10. Στην Διοίκηση πρέπει να υπάρχουν σχετικές αρμόδιες επιτροπές και συγκεκριμένα συντονιστικά όργανα. Ιδίως στα Υπουργεία Παιδείας των κρατών, υπάρχει ανάγκη να οργανωθή κατά το πρότυπο της Γερμανίας και της Γαλλίας ενημέρωση του κοινού εν γένει, αλλά ιδίως των καθηγητών και των μαθητών, ακόμη και των γονέων των μαθητών του νηπιαγωγείου, περί των νεοφανών αιρέσεων και των μεθόδων προσηλυτισμού και δράσεώς τους.
11. Στα Υπουργεία Εθνικής Αμύνης, Δικαιοσύνης, Δημοσίας Τάξεως, Υγείας, Οικονομικών και Εσωτερικών πρέπει να αλληλοενημερώνονται τα αρμόδια όργανα. Ημερίδες, σεμινάρια, εγκύκλιοι σχετικές με το σκηνικό των νεοφανών αιρέσεων, ακόμη και σχετικό αρχείο προσιτό στις εισαγγελικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές, είναι ήδη η αξιομίμητη πρακτική χωρών της δυτικής Ευρώπης.
12. Οι ρυθμίσεις σχετικά με την χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, είτε σε κρατικό, είτε σε διακρατικό επίπεδο, και οι τυχόν αναθεωρήσεις Συνταγμάτων και διεθνών συνθηκών, πρέπει πάντα να εκκινούν από το εκ φύσεως άμεσο όσο και εφιαλτικό ενδεχόμενο, κάποια αιρετική ολοκληρωτική οργάνωση να αποκτήσει πρόσβαση στα συλλεγμένα στοιχεία και να τα εκμεταλλευθή για τους δικούς της στόχους ή και για τους κοινούς στόχους πολλών νεοφανών αιρέσεων.
13. Ακόμη, απαιτείται ειδικός συντονισμός από εξειδικευμένους, ει δυνατόν και ανά πόλη αστυνομικούς λειτουργούς, ως και από εισαγγελείς, των λοιπών αστυνομικών οργάνων για την έρευνα των μηνύσεων και των εγκλημάτων που σχετίζονται με ολοκληρωτικές και αντιτρομοκρατικές αιρέσεις, επίσης κατά το πρότυπο χωρών της δυτικής Ευρώπης.
14. Σε διϋπουργικό επίπεδο υπάρχει ανάγκη μονίμου και αποτελεσματικού συντονιστικού οργάνου, με διϋπουργικό παρατηρητήριο, κατά το πρότυπο της Γαλλίας.
15. Η θεσμοθέτηση των ανωτέρω δομών, ρυθμίσεων και διαδικασιών πρέπει να γίνει ακόμη και σε συνταγματικό επίπεδο. Στήν περίπτωση αυτή, πρέπει ιδιαίτερα να προσεχθή η αποδεδειγμένως «υπόγεια,» δράση ολοκληρωτικών αιρέσεων και ιδίως εντεταλμένων τους.
16. Δεδομένου ότι αποδεδειγμένα η ανωτέρω δράση των νεοφανών αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων είναι παράνομη, τα κράτη οφείλουν να λαμβάνουν όλα τα δέοντα νόμιμα μέτρα.
Τά παρόντα Πορίσματα της Θ' Συνδιασκέψεως, εγκριθέντα ομοφώνως υπο της ολομελείας, υποβάλλονται ευσεβάστως προς την Ιεράν Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος.