Γεώργιος Κρίππας (+)
Το παρόν θέμα δεν είναι θεωρητικόν. Ενέχει μεγάλην πρακτικήν σημασίαν. Επιβάλλεται επομένως μία κάπως βαθύτερη ανάλυση αυτού και επομένως δεν χρειάζεται να πούμε και να επαναλάβουμε όσα είναι ήδη γνωστά. Θα προσπαθήσομε, ως εκ τούτου, να δώσουμε μίαν εικόνα πιο ρεαλιστική του παρόντος φαινομένου, που ταλανίζει την Ευρώπη και έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα εις την πράξη.
Κατ᾿ αρχήν, με τον όρο «νεοφανείς αιρέσεις» εννοούμε τις αιρέσεις, ομάδες και παραθρησκείες, οι οποίες έκαναν την εμφάνισή τους από τα τέλη του 19ου αιώνος και εφεξής και εξακολουθούν να δρουν σήμερα, κατά το μάλλον και ήττον επικινδύνως διά την κοινωνία. Επί του προκειμένου υπάρχει τεράστιος όγκος αναλύσεων, μελετών, συγγραμμάτων και νομολογίας, και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των εθνικών δικαστηρίων των ευρωπαϊκών χωρών. Επειδή το υλικό αυτό είναι τεράστιο και μας είναι γνωστό εις όλες του τις λεπτομέρειες, θα κινηθούμε επιλεκτικά. Φρονούμε λοιπόν, ότι η πλέον σαφής και αναλυτική επεξεργασία, εις αυστηρόν επιστημονικόν επίπεδον, του παρόντος φαινομένου είναι εκείνη που έχουν εκδώσει τρεις Ελβετοί Πανεπιστημιακοί καθηγηταί, οι Francois Belanger, Marc Montini και Emmanuel Pasquier, υπό τον τίτλον «Vos droits face aux derives sectaires», η οποία έχει εκδοθεί το 2001. Εξ ερεύνης που διηνήργησαν οι εν λόγω καθηγηταί προκύπτουν εν πάσει συντομίᾳ τα εξής:
1. Οι νεοφανείς αιρέσεις είναι χαρακτήρος ολοκληρωτικού (σελ. 8).
2. Πολλές από αυτές είναι παραπλανητικές. Δηλαδή χρησιμοποιούν ως πρόσχημα την θρησκεία, δια να καλύψουν άλλες εμπορικές δραστηριότητες (σελ. 7). Χρησιμοποιούν μάλιστα οι ως άνω συγγραφείς, δια τις δραστηριότητες αυτές των περί ων ο λόγος αιρέσεων, τον όρο “religiobusiness” (σελ. 7).
3. Οι αιρέσεις αυτές είναι επικίνδυνες (σελ. 7), ιδία όταν εμφανίζονται με χαρακτήρα «αποκαλυπτικόν» (σελ. 8). Προς απόδειξη τούτου επικαλούνται τις ομαδικές αυτοκτονίες εις τις οποίες οδήγησαν τους οπαδούς των, π.χ. εις την Γουϊνέα το 1978 (923 θάνατοι εκ των οποίων 260 ήσαν παιδιά). Εις την Ελβετία, Γαλλία και Καναδά (75 θάνατοι το 1994 και 1995). Μεταγενεστέρως τον θάνατο 1.000 ατόμων εις την Ουγκάντα, τον εκ δηλητηριάσεως θάνατο 12 ατόμων εις την Ιαπωνία, καθώς και την δηλητηρίαση 5.000 ατόμων εις το μετρό του Τόκυο από δηλητηριώδες αέριο sarin (σελ. 9).
4. Δια να μπορέσουν οι εν λόγω οργανώσεις να αναπτύξουν την δραστηριότητά τους (την οποίαν οι ως άνω Ελβετοί καθηγηταί ονομάζουν “religiobusiness”) έχουν ανάγκη πιστών υπηρετών. Προς τούτο, χρησιμοποιούν παντοίες μεθόδους προσελκύσεως οπαδών με πρόσχημα ότι αποτελούν αμιγείς θρησκείες προσφέρουσες διέξοδον σωτηρίας (σελ. 9). Μεταξύ των μεθόδων που χρησιμοποιούν είναι και η «διανοητική διαχείριση» ή «διανοητικός επηρεασμός» (manipulation mentale).
Ήδη ο Γάλλος ειδικός Max Bouderlique έχει εκδώσει σχετικόν σύγγραμμα υπό τον ίδιον τίτλο («Sectes – Les manipulations mentales», 1990) και αναλύει τα αποτελέσματα των μελετών του επί της τοιαύτης τακτικής των αιρέσων και παραθρησκειών, την οποίαν έχει ερευνήσει από απόψεως κυρίως ψυχοπαθολογικής. Μεταξύ άλλων, ο εν λόγω Γάλλος ειδικός αναφέρει και τα εξής εις το εν λόγω σύγγραμμά του:
α) η γλώσσα την οποίαν χρησιμοποιούν οι αιρέσεις είναι «ψευδοσυμβολική» (pseudosymbolique), είναι δε αποδιοργανωτική της προσωπικότητος (depersonnalisant), δημιουργεί δε ψυχώσεις, φοβίες και ντελίριο (σελ. 24), καταλήγει δε εις το οι οπαδοί των αιρέσεων να δέχονται ως αληθινόν κάτι που είναι φανταστικόν. Περαιτέρω, με πλήρη επιστημονική ανάλυση επεξηγεί, ιατρικώς και ψυχιατρικώς, πώς πραγματοποιείται η εν λόγω διαδικασία αποδιοργανώσεως της προσωπικότητος των οπαδών τους, την οποίαν και παραλείπομε, διότι είναι διατυπωμένη εις ορολογίαν ιατρικήν - ψυχιατρικήν. Απλώς, εντελώς χονδρικά αναφέρουμε ότι αναλύει π.χ. ποιοι επιλέγονται δια να προσεγγισθούν, ποιες μέθοδοι προσεγγίσεως χρησιμοποιούνται κατά περίπτωσιν (π.χ. άλλους τους δελεάζουν, άλλους τους εκφοβίζουν, εις άλλους σπείρουν την αμφιβολίαν κ.λπ.). Μεταξύ των μεθόδων που χρησιμοποιούν είναι και η παραποίηση της Αγίας Γραφής. Τις μεθόδους αυτές τις ονομάζει «υστεροπαρανοϊκές» (hystero-paranoïaques). Τέλος καταλήγουν (οι μέθοδοι αυτές) εις καταστροφήν ψυχών (σελ. 45). Συνήθως, δια να καμφθεί πάσα αντίρρηση των προσεγγιζομένων, εμφυτεύεται η ιδέα ότι ο αρχηγός της αιρέσεως είναι πρόσωπο αλάθητο και ουδεμία αντίρρηση δικαιολογείται εις ό,τι αυτός λέγει. Μεταξύ των μεθόδων είναι και η παγίδευση των οπαδών εις χρέη (οπότε είναι πάντοτε εξηρτημένοι) και εις άλλες προσωπικές υποχρεώσεις, από τις οποίες δεν μπορούν να ξεφύγουν. Κυρίως οι μέθοδοι αυτές καταλήγουν εις το να αποδιοργανώνουν την προσωπικότητα και να κάμπτουν πάσαν αντίδραση και πάσαν κριτικήν διάθεση, με αποτέλεσμα τα πρόσωπα αυτά να καθίστανται εφεξής απλά «ρομπότ» (σελ. 56). Ο ίδιος ο συγγραφεύς (σελ. 59 επ.) αναφέρει ότι εις την κατηγορίαν αυτήν των αιρέσεων ανήκουν και οι αιρέσεις που εμφανίζονται σχετιζόμενες με την Χριστιανικήν θρησκείαν, χρησιμοποιεί δε εις το αντίστοιχον κεφάλαιον τίτλον «Η ψεύτικη γλώσσα των δήθεν χριστιανικών αιρέσεων» (La pseudolanguage aux sectes prétendument chretiènnes) (σελ. 59).
β) Ο ίδιος συγγραφεύς αναλύει, περαιτέρω, ότι οι αιρέσεις και οι οπαδοί των οδηγούνται εις ένα είδος φανατισμού (θρησκευτικού φονταμενταλισμού, σελ. 63 επ.), αφού οι οπαδοί των έχουν παύσει πλέον να σκέπτονται κριτικά και να αντιδρούν φυσιολογικά σε κάθε εξωφρενική και εξωπραγματική προπαγάνδα των αιρέσεων. Το φαινόμενο αυτό καταλήγει εις κατάσταση ψυχωτική (σελ. 66) και εις μίαν παρανοϊκήν διάρθρωση. Καταλήγει, δε, εις το ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί «παράνοια» (σελ. 68). Σε πολλές δε τέτοιες περιπτώσεις οι αιρέσεις εμφανίζονται ως διαθέτουσες και μέσα θεραπείας, τα οποία όμως, εάν εφαρμοσθούν, καταλήγουν εις την καταστροφήν του ανθρώπου (σελ. 69). Μεταξύ των δήθεν εν προκειμένω θεραπευτικών μεθόδων περιλαμβάνονται η μαγνητική ακτινοβολία, η ψυχοβολία, η μαγνητική επιρροή κ.λπ.
γ) Ο ίδιος συγγραφεύς αναφέρει περαιτέρω ότι οι τύποι των παρανοϊκών, που δημιουργούν οι αιρέσεις, είναι ή του μικρόνοος ή του αφελούς ή του φανατικού ή του ψυχικώς αποδιοργανωμένου.
δ) Εκτενή ανάλυση παραθέτει ο συγγραφεύς, όσον αφορά τις μεθόδους προσηλυτισμού που χρησιμοποιούν οι αιρέσεις, οι οποίες είναι πολλές φορές παράνομες και έχουν οδηγήσει σε καταδίκη των υπαιτίων (ακόμη και από το Ευρωπαϊκόν Δικαστήριον Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων). Είναι χαρακτηριστικόν ότι ο εν λόγω συγγραφεύς καταλήγει εις το συμπέρασμα ότι η τοιαύτη μορφή των αιρέσεων αποτελεί πλήρη άρνηση της θρησκείας.
5. Επανερχόμεθα εις τις διαπιστώσεις και αναλύσεις των εν αρχή αναφερομένων Ελβετών καθηγητών. Αναφέρουν περαιτέρω ότι, από απόψεως νομικής, η τοιαύτη τακτική των αιρέσεων είναι αντισυνταγματική, διότι θίγει τα δικαιώματα των άλλων πολιτών. Ως γνωστόν, το άρθρον 9 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εις το ατομικόν δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας θέτει τον περιορισμόν, ότι τούτο δεν επιτρέπεται να ασκείται εις βάρος των δικαιωμάτων των άλλων πολιτών. Εφ᾿ όσον όμως οι αιρέσεις δρουν κατά τον τρόπον που περιγράψαμε, παραβιάζουν το όριον αυτό, που θέτει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπινών Δικαιωμάτων εις την άσκηση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας.
6. Ο οπαδός των αιρέσεων καταλήγει κατά τα προαναφερθέντα εις τις ψυχολογικές καταστάσεις που περιγράψαμε, της αποδιοργανώσεως της προσωπικότητός του, και εις απόλυτον εξάρτηση από τους μηχανισμούς της αιρέσεως. Επίσης καταλήγει εις πλήρη απομόνωση και απομάκρυνση από το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, ώστε αυτό να μην τον προβληματίζει ή να τον ωθεί εις το να σκέπτεται, να αναλύει και να ασκεί κριτικήν επί του χαρακτήρος και της φύσεως της αιρέσεως.
Ειδικώς εις το σημείον αυτό, επισημαίνουμε ότι υπάρχει και ειδικόν επιστημονικόν σύγγραμμα του Γάλλου Πανεπιστημιακού David Epailly υπό τον τίτλον «Les sectes et le Droit Familial» (2000), το οποίον αναλύει επιστημονικώς ακριβώς το σημείον τούτο, ήτοι το της επιδράσεως των αιρέσεων επί του οικογενειακού περιβάλλοντος των οπαδών τους. Αναφέρει λοιπόν ο εν λόγω συγγραφεύς μεταξύ άλλων και τα κάτωθι εις το σύγγραμμά του αυτό:
α) Δια την παρούσα περίπτωση, ο συγγραφεύς ως τις πλέον επικίνδυνες αιρέσεις αναφέρει τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, τους Σαηεντολόγους και την Νέα Ακρόπολη. Περαιτέρω αναφέρεται και εις γαλλικήν νομολογίαν καταδικαστικήν των ενεργειών των αιρέσεων. Κυρίως αναφέρει ότι η από 10.7.1985 απόφαση του Πρωτοδικείου Παρισίων αναλύει και περιγράφει πλήθος επικινδύνων και καταστροφικών πράξεων των αιρέσεων εις βάρος των οπαδών των. Επίσης αναφέρει ότι η από 24.4.1992 απόφαση του γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας δεν έδωσε την κρατική έγκριση εις ζεύγος Μαρτύρων του Ιεχωβά να υιοθετήσουν ένα παιδί, λόγω του ότι τους εθεώρησε επικινδύνους δι᾿ αυτό. Το εν λόγω δε σύγγραμμα παραθέτει ολόκληρο το κείμενο της αποφάσεως αυτής του γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας.
β) Περαιτέρω (σελ. 29) αναφέρει σωρείαν παραβάσεων του νόμου εκ μέρους των αιρέσεων, τις οποίες απαριθμεί και αναλύει ειδικώτερον, παραθέτων και τις διατάξεις των νόμων που παρεβιάσθησαν (σελ. 29 επ.).
γ) Ειδικώς δια την βλάβην του οικογενειακού περιβάλλοντος υπό των αιρέσεων, αναφέρει μεταξύ άλλων ότι: αα) Ορισμένη αίρεση δέχεται ότι οι γονείς αποτελούν ένα κακό εις βάρος του Θεού και δεν πρέπει να υποτασσόμεθα εις αυτούς (αίρεση τα Παιδιά του Θεού). ββ) Οι αιρέσεις οδηγούν εις αυτοκαταστροφήν ΧΩΡΙΣ Ο ΟΠΑΔΟΣ ΤΟΥΣ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΕΙ και κατά τούτο διαφέρουν από τον ναρκομανή και τον αλκοολικόν, ο οποίος γνωρίζει ότι το πάθος του τον οδηγεί εις την καταστροφήν. Και από της απόψεως αυτής, το κράτος πρέπει να επεμβαίνει, διότι δεν υπάρχει δικαίωμα αυτοκαταστροφής, ούτε και αναγνωρίζεται. γγ) Ειδικήν προστασία χρειάζεται ο οπαδός των αιρέσεων, εφ᾿ όσον είναι έγγαμος, διότι κινδυνεύει εντεύθεν η οικογένειά του, επισημαίνων ότι ο δικαστής εν προκειμένω υποχρεούται να εφαρμόσει τις αντίστοιχες διατάξεις περί Οικογενειακού Δικαίου μετά πάσης αυστηρότητος.
δ) Όλως ιδιαιτέρα προσοχή χρειάζεται εφ᾿ όσον εις αίρεση προσελκύεται ανήλικος, όπου εκεί ο δικαστής πρέπει να εξαντλήσει την αυστηρότητά του, διότι προέχει πάντων η προστασία του ανηλίκου ατομικώς και όχι των γονέων (οι οποίοι βεβαίως θα προσπαθήσουν να εντάξουν τον ανήλικον εις την αίρεση εις την οποίαν προσεχώρησαν και οι ίδιοι), καθ᾿ όσον εις την συγκεκριμένην περίπτωση ο ανήλικος κινδυνεύει να υποστεί σοβαρώτατες συνέπειες εις την προσωπικότητά του, αναφέρει δε ως παράδειγμα προστασίας του ανηλίκου εν προκειμένω μίαν απόφαση του Πρωτοδικείου του Νανσύ (της 7.11.1983), η οποία αφήρεσε την γονικήν εξουσία τέκνου από γονείς οπαδούς της αιρέσεως τα Παιδιά του Θεού (σελ. 60). Αναφέρεται δε περαιτέρω εις νομολογίαν (π.χ. απόφ. Εφετείου Νιμ της 3.5.1995, Εφετείου Τουλούζης της 2.1.1994, αποφ. Ακυρωτικού της 8.11.1995, οι οποίες αφήρεσαν γονικήν παροχήν από γονέα οπαδόν αιρέσεως και την ανέθεσαν εις τον έτερον γονέα).
ε) Περαιτέρω, ο συγγραφεύς αναφέρεται εις την γαλλικήν νομολογίαν, η οποία θεωρεί την προσχώρηση του ενός των συζύγων εις αίρεση ως λόγον διαζυγίου (σελ. 94, όπου και μνεία των εν λόγω δικαστικών αποφάσεων). Επίσης αναφέρεται και εις νομολογίαν, βάσει της οποίας το δικαστήριο καθόρισε την θρησκεία του τέκνου και όχι οι γονείς, διότι τούτο απαιτούσε το συμφέρον του τέκνου (σελ. 98).
Τα ευρωπαϊκά κράτη ήδη από ετών διέγνωσαν, εις όλο τους το βάθος, τους κινδύνους που παρουσιάζουν δια την κοινωνίαν οι επικίνδυνες και καταστροφικές αιρέσεις και προχώρησαν εις μελέτην και ανάλυση του εν λόγω φαινομένου, λαβόντα και ανάλογα μέτρα. Επιλέγουμε τα σπουδαιότερα, εν προκειμένω:
1) Εις την Γερμανίαν η Ομοσπονδιακή Βουλή, ήδη από του έτους 1998, εξέδωσε ογκώδες τεύχος περί των κινδύνων που αντιμετωπίζει η κοινωνία από τις αιρέσεις. Το τεύχος αυτό φέρει τον τίτλον „ENDBERICHT DER ENQUETEKOMMISSION SOGENANNTE SEKTEN UND PSYCHOGRUPPEN“ εξεδόθη την 9.6.1998 και αποτελεί προϊόν εκτενούς ερεύνης διεξαχθείσης τα προηγούμενα χρόνια. Ο συγγραφεύς της παρούσης είχε την τιμήν να κληθεί να ομιλήσει ενώπιον της γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής τον Σεπτέμβριον του 1997 περί των αιρέσεων και του προσηλυτισμού, η δε ομιλία του περιλαμβάνεται εις το τεύχος αυτό (σελ. 106 και 109). Εις την Γερμανίαν υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες προστασίας των πολιτών έναντι της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων. Κυρίως, οι εν λόγω υπηρεσίες εκδίδουν ενημερωτικά φυλλάδια, τα οποία προειδοποιούν το κοινό περί της επικινδυνότητος ορισμένης αιρέσεως (ή αιρέσεων). Και αυτό ενέχει τεράστιαν σημασίαν, διότι το κοινόν είναι ανενημέρωτο και μόνον εις το κράτος έχει εμπιστοσύνην δια να το ενημερώσει, καθ᾿ όσον οιοσδήποτε άλλος δεν έχει τα εχέγγυα της αμεροληψίας και κύρους, τα οποία διαθέτει το κράτος. Αν ανελάμβανε κάποιος άλλος (εκτός κράτους) την εν λόγω ενημέρωση, δεν θα παρείχε τα τοιαύτα εχέγγυα. Βεβαίως οι αιρέσεις, εναντίον των εν λόγω ενημερωτικών φυλλαδίων που εκδίδουν οι περί αιρέσεων οι κρατικές υπηρεσίες, προσέφυγαν εις την δικαιοσύνην και εζήτησαν να απαγορεύσει εις το κράτος να εκδίδει τα φυλλάδια αυτά, ή να τα κηρύξει άκυρα, πλην όμως όλες οι τοιαύτες προσφυγές απερρίφθησαν. Αντίστοιχες δικαστικές αποφάσεις εν προκειμένω αναφέρει ο A. Schmidt εις το σύγγραμμά του „GRUNDRECHTE“, 10η εκδ. 2003 σελ. 123, μνημονεύων και αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας. Ομοίαν νομολογίαν αναφέρουν και οι Schmidt - Seidel εις το σύγγραμμά τους „Grundrechte“ (2η εκδ. 2001, σελ. 146-147).
2) Ομοίαν έκθεση με την της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας έχει εκδώσει και η γαλλική Εθνοσυνέλευση υπό τον τίτλον «RAPPORT AU NOM DE LA COMMISSION D᾿ ENQUÊTE SUR LES SECTES» την 31.1.2001. Και δια της εκθέσεως αυτής η γαλλική Εθνοσυνέλευση αναλύει λεπτομερώς το επικίνδυνον των αιρέσεων και επισημαίνει τους εντεύθεν κινδύνους δια την κοινωνία. Μεταξύ των κινδύνων που επισημαίνει το κείμενον αυτό, είναι και το ότι η τακτική των αιρέσεων μπορεί να οδηγήσει τους οπαδούς των εις μίαν κατάσταση προωθημένης παθολογικής ασθενείας (un état d᾿ asthenie pathologique avancé). Επισημαίνει δε, ότι οι τοιούτου είδους επικίνδυνες αιρέσεις εις την Γαλλία είναι 82.
Η Γαλλία, προς προστασίαν του κοινού έναντι των επικινδύνων αιρέσεων, έχει ιδρύσει την «ΔΙΥΠΟΥΡΓΙΚΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗΝ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ» (MISSION INTERMINISTERIELLE DE LUTTE CONTRE LES SECTES). Ομοίως η Γαλλία έχει θεσπίσει και ειδικόν νόμον περί των αιρέσεων, ήτοι τον νόμον 2001-504 της 12.6.2001. Ο νόμος αυτός περιέχει αυστηρές διατάξεις, που εισάγουν κυρώσεις εις βάρος των αιρέσεων που αναπτύσσουν δράση επικίνδυνη, προβλέπων ποινικές κυρώσεις δια νέα αδικήματα που θεσπίζει, οι οποίες φθάνουν μέχρι διαλύσεως αυτών. Δια την Γαλλίαν επισημαίνουμε, επί πλέον, ότι το Υπουργείον Δικαιοσύνης, διά δύο εγκυκλίων του (της 1.12.1998 και 29.2.1996), απευθύνεται προς τους Γάλλους Εισαγγελείς και τους καλεί να διώκουν ποινικώς τα υπό των αιρέσεων διαπραττόμενα αδικήματα και να μην αμελούν επ᾿ αυτών, τους επισημαίνει δε σωρείαν εν προκειμένω αδικημάτων και όχι μόνον το αδίκημα του προσηλυτισμού (το οποίον τιμωρείται πάντοτε εις την Γαλλίαν, παρά τα περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα κατά καιρούς). Επίσης, η Γαλλίς Υπουργός Νεότητος και Αθλητισμού, διά της από 21.4.1999 εγκυκλίου της προς τους Γάλλους Νομάρχας, τους επισημαίνει τα ίδια και ειδικώτερον τους ζητεί να ευαισθητοποιήσουν τις υπηρεσίες νεότητος διά τον λόγον αυτόν, εν όψει του ότι οι νέοι κινδυνεύουν περισσότερο εκ της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων από ό,τι οι ενήλικες.
3) Εις την Αυστρίαν την 20.8.1998 δημοσιεύεται εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νόμος 150, ο οποίος ιδρύει κρατικήν υπηρεσίαν προστασίας του κοινού εκ των αιρέσεων (Bundesgesetz über die Einrichtung eine Dokumentations – und Informationsstelle für Sektenfragen). Σκοπός δε της εν λόγω κρατικής υπηρεσίας είναι (ως ορίζει η §1 του νόμου) η μελέτη και τεκμηρίωση της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων.
4) Ομοίαν έκθεση προς την του γαλλικού και γερμανικού Κοινοβουλίου κατήρτησε και το κοινοβούλιο του Βελγίου.
5) Το Συμβούλιον της Ευρώπης και ειδικώς η Κοινοβουλευτική Συνέλευση αυτού έχει ήδη κατ᾿ επανάληψιν επισημάνει το επικίνδυνον των αιρέσεων και έχει καλέσει τα ευρωπαϊκά κράτη να λάβουν κατάλληλα μέτρα και να ιδρύσουν ανάλογες υπηρεσίες προστασίας του κοινού εκ της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων, π.χ. ξεκινώντας το 1991 διά της από 29.11.1991 εκθέσεώς της επισημαίνει το επικίνδυνο των αιρέσεων, φθάνει το 1992 εις την έκδοση της υπ᾿ αριθ. 1178/1992 Συστάσεως περί του ιδίου θέματος, την οποίαν απευθύνει εις τα ευρωπαϊκά κράτη και τους ζητεί να ευαισθητοποιηθούν εις τον τομέα αυτόν. Την Σύσταση αυτήν επαναλαμβάνει στις 22.6.1999 δια της ομοίας υπ᾿ αριθ. 1412/1999.
6) Αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διά σειράς εκθέσεών του, επισημαίνει την επικινδυνότητα εκ της δράσεως ορισμένων αιρέσεων, διά του από 29.2.1996 Ψηφίσματος, του «Σχετικού με τις σέκτες στην Ευρώπη» (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, φύλλον C 78/31 της 18.3.1996). Όμοιο Ψήφισμα εκδίδει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την 17.2.1998, διά του οποίου ζητεί να μην αναγνωρίζονται ως θρησκείες ορισμένες αιρέσεις επικίνδυνες διά τον λαό, ενώ παλαιότερον (την 22.5.1984) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε εκφράσει τους φόβους του διά την επικίνδυνη δράση των αιρέσεων και είχε καλέσει τα ευρωπαϊκά κράτη να μεριμνήσουν διά την προστασίαν της κοινωνίας εκ της επικινδύνου και καταστροφικής δράσεως των αιρέσεων.
7) Διά τα εκτός Ευρωπαϊκής Ενώσεως κράτη πρέπει να μνημονεύσουμε την από 1.7.1999 έκθεση του ελβετικού Κοινοβουλίου περί της επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων γενομένην αποδεκτήν και από την Γερουσία. Και η έκθεση αυτή επισημαίνει τα της τοιαύτης επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων και προτείνει την ίδρυση κρατικής υπηρεσίας προστασίας του κοινού εξ αυτής.
Εν όψει της συντόμου αναλύσεως της επικρατούσης σήμερον καταστάσεως περί της προαναφερθείσης δράσεως των αιρέσεων, το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι σήμερον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος εκ της εκνόμου, καταστρεπτικής και επικινδύνου δράσεως των αιρέσεων και ότι όλα τα κράτη της Ευρώπης πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, μεταξύ των οποίων είναι και η ευαισθητοποίηση του κράτους δι᾿ ιδρύσεως κρατικής υπηρεσίας ενημερώσεως και προστασίας του κοινού εξ αυτής και ιδιαιτέρως της νεότητος και των ανηλίκων, και ιδία των πολιτών εκείνων οι οποίοι δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις και εμπειρίαν δια να αντιληφθούν ότι πιθανόν κάποιος να τους πλησιάζει και να τους λέγει πράγματα φαινομενικώς αθώα και υπέρ κάποιου «θεού», αλλά εις την πραγματικότητα να είναι λύκος με ένδυμα προβάτου. Οφείλουμε επομένως να ενθυμούμεθα πάντοτε την προτροπήν του Κυρίου (Ματθαίου ζ΄ 15) «προσέχετε δε από των ψευδοπροφητών, οίτινες έρχονται προς υμάς εν ενδύμασι προβάτων έσωθεν δε εισί λύκοι άρπαγες». Υλοποίηση της προτροπής αυτής αποτελούν επομένως τα αντίστοιχα μέτρα που λαμβάνουν (και πρέπει να λάβουν και πρέπει και περαιτέρω να λάβουν) τα κράτη της Ευρώπης. Νομίζω δε, ότι η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας θα μπορούσε τα μέγιστα να συμβάλει επί του προκειμένου, επισημαίνουσα εις τα ευρωπαϊκά κράτη τα εντεύθεν καθήκοντά των υπέρ των λαών των.
Εισήγηση του κ. Γεωργίου Κρίππα, Διδάκτορος Συνταγματικού Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αντιαιρετικό Σεμινάριο της Ιεράς Μητροπόλεως Γλυφάδας, Ε.Β.Β. & Β., την 12η Δεκεμβρίου 2016.